Türkiye’nin elektrikli otomobili TOGG, oto startup sektörünü de hareketlendirdi. TOGG’a destek veren yerli startup’lar arasında CY Vision, home-iX ve Büyütech gibi firmalar var. Ayrıca e-mobilitede gelecek vaat eden pek çok startup yepyeni teknolojiler üzerine çalışıyor.
TOGG’a üç boyut katmaya geliyor
Elektrikli ve otonom araçlarda holografik görüntüler önemli yeni bir teknoloji olarak öne çıkıyor. TOGG’un üç boyutlu holografik görüntü teknolojisini geliştiren yerli bir startup, CY Vision. Geliştirdikleri teknoloji, arabanın camından ışınları gözümüze yansıtarak yol, yaya, köprü, trafik gibi gerçek dünyadaki objelerle, uyarı, navigasyon, mesafe, hız gibi sanal objeleri bir bütün halinde sunabiliyor. Yani artırılmış gerçeklik uygulaması ile sürücülere 3D desteği veriyor.
Üç arkadaş kurdu
Firmanın kurucuları Prof. Dr Hakan Ürey, Orkun Oğuz ve Prof. Dr. Göksen Yaralıoğlu. Üç kurucu birbirlerini İzmir Fen Lisesi’nden beri tanıyor. Ürey, Koç Üniversite’sinde Avrupa Araştırma fonları desteği kapsamında aldığı destekle üç boyutlu holografik görüntüleme teknolojisi geliştirme çalışmalarına şirket kurulmadan iki yıl önce başladı. Ürey, “Diğer 3D görüntüleme teknolojilerine göre sunduğumuz birçok avantaj olduğu için teknoloji geliştirme çalışmaları 2016’da belirli bir noktaya gelince bu teknolojiyi ürünleştirmek için şirket kurma kararı aldık. İstanbul’da yazılımla ilgili ekibimizi kurarken, Silikon Vadisi ofisimizi açtık. Ben buradaki işimi, diğer ortağımız Prof. Göksen Yaralıoğlu da akademik kariyerini bırakıp ABD’ye yerleştik” diye anlattı.
Hakan Ürey, TOGG CEO’su Gürcan Karakaş’ın bir ABD ziyareti sırasında kendilerinin ofisine uğramasıyla görüştüklerini aktardı ve ekledi:
“Erken prototiplerimizden birini kendilerine gösterince, sektör ve bu alandaki diğer uygulamaları çok iyi bildikleri için bizi motive edip cesaretlendirdi ve ortak çalışma için hemen bir projeye başladık. TOGG fırsatının doğması ile İstanbul ofisimizi büyütme kararı aldık. Şu anda bir Alman, bir de Japon otomotiv üreticisiyle projelerimiz devam ediyor. Başka üreticilerle de görüşüyoruz. Ancak piyasaya ilk olarak TOGG aracıyla çıkmayı hedefliyoruz.”
Araç içinde ekran kullanımı artacak
Otomotiv içinde ekranların kullanımının giderek artacağını ve bu kapsamda başta 3D olmak üzere birçok ekran teknolojisinin yaygınlaşacağını öngören Orkun Oğuz da, şöyle konuştu: “Biz de 3D ve AR alanında otomotiv içinde holografik yöntemlerle sürücü ve yolcular için asistan gibi birçok uygulamayı dünyada hayata geçiren ilk firma olmayı amaçlıyoruz. Patentlerle korunan tamamen kendi ürettiğimiz bir teknolojimiz va. Otonom araçlar arttıkça insanların araç içinde film, oyun, iş gibi etkinliklere daha fazla zaman ayıracağını, yaratacağımız üç boyutlu görüntülerle bu alanlarda önemli rol oynayacağımızı düşünüyoruz.”
Oğuz, bu alanda Türkiye’nin önünde önemli bir fırsat bulunduğunu da dile getirerek, eğer otomotivde zaten güçlü olan bilgi birikimimizi otonom, elektrikli ve paylaşım modelleriyle değişen yeni düzene uyarlayabilirsek önemli bir sıçrama yapabileceğimizi vurguladı.
Şehirle, yolla ve istasyonla iletişimi sağlıyor
TOGG projesinde yer alan diğer bir startup ise home-iX. Yapay zeka tabanlı akıllı yaşam ve nesnelerin interneti çözümleri üzerinde çalışıyor. Kurucusu Mehmet Arziman. TOGG’un şehirle, yolla ve şarj istasyonlarıyla iletişimini sağlayan altyapıyı geliştiriyor.
Projenin en başından itibaren TOGG ile çözüm ortağı olarak çalıştıklarından bahseden Arziman, “TOGG mühendislerinin istekleri ve direktifleri doğrultusunda platformumuzu kullanarak yeni, yenilikçi bir çözüm geliştiriyoruz. Bu akıllı çözüm, TOGG’un geliştirdiği otomobiller için benzersiz bir ağ ve bilgi edinme türünü mümkün kılıyor. TOGG’la birlikte geliştirdiğimiz platform ve teknoloji sayesinde araç çevresine, örneğin, ev, şarj istasyonları, otoparklar veya şehirdeki diğer akıllı sistemlere bağlanabiliyor. Buralarda sürücünün ihtiyaç duyduğu işlemleri yapabiliyor. Rutin işler için sürücü yerine düşünüp örneğin evden çıkıldığında açık kalan ışıkları ya da ocağı kapatıyor, araç için bir şarj istasyonu rezerve edebiliyor ya da otopark için ödeme yapabiliyor” bilgisini verdi.
O, bir girişim olarak TOGG’un sadece sıradan bir ortakları olmadığını vurguladı ve ekledi:
“TOGG projesi home-iX için özellikle önemli ve ekibimiz için olağanüstü bir onur ve sorumluluk. TOGG ekibi bizi sürdürülebilir hareketlilik, akıllı ve dijital hareketlilik çözümleri konusunda yüksek motivasyonla destekliyor. TOGG’u bir müşteri gibi değil daha çok teknolojimizi birlikte geliştirdiğimiz stratejik bir ortak olarak görüyoruz.”
Devlerle iş birliği
Mehmet Arziman, Almanya’da doğup büyümüş. Kariyerine bilişim eğitimi aldığı Stuttgart’ta yazılım geliştirmeyle başladı. Daimler/Mercedes’te Moovelmobilite platformunun oluşturulmasına katkı sağladı. Mercedes Me adlı ‘Bağlantılı Araç Platformu’ projesinde yer aldı. E-Serisi için geliştirilen cep telefonlarına yüklenebilen dijital araç anahtarın geliştirilmesinde güvenlikten sorumlu yazılımcı olarak çalıştı. Porsche’de ağa bağlı araç alanının stratejisinde çalıştı.
Arziman, tüm bu süreçte çok şey öğrendiğini vurgulayarak, “Ancak büyük şirketlerin dünyası yapmak istediklerimi hayata geçirmek için fazla kurumsaldı. Bu yüzden 2017’de Porsche’den ayrıldım ve home-iX girişimimi kurdum. home-iX’i kurmamla birlikte Porsche fikirlerimin daha çok farkına vardı ve girişimime stratejik bir yatırım yapmaya karar verdi. Porsche ile hala ilişkilerimiz oldukça iyi” diye konuştu. Onun, Porsche, Audi, Volkswagen gibi üreticilerle projeleri sürüyor. Ayrıca enerji grupları ve emlak şirketleri ile işbirliği planlıyor.
Kamera sistemi onlara emanet
Elektrikli ve otonom araçlarda önem kazanan teknolojiler arasında görüntü sistemleri ve kameralar yer alıyor. TOGG projesinde yer alan diğer bir startup Büyütech de bu alanda faaliyet gösteriyor. Büyütech, 2011’de Sanayi Bakanlığı Teknogirişim Desteği ile ülkemizde yerli teknolojiye ihtiyaç duyulan kamera tasarımı, üretimi ve görüntü işleme alanlarında ürün ve çözüm geliştirmek amacıyla kuruldu. Kurucuları, Ömer Orkun Düztaş ve Alparslan Işıklı.
120 ülkeye ürün
2013’de ‘akıllı göz’ adını verdikleri Türkiye’nin ilk yerli akıllı kamerasını geliştirdiler. 9 yıllık süreçte pek çok kritik projede rol aldılar. Düztaş, “F-16’lardan, Mobese’lerin merkezileştirilmesine kadar birçok konuda alt yüklenici olarak katkı sağladık. 2016’da ürün portföyümüzü modüler hale getirip müşterilerimize sunduk. Şu anda 45 binden fazla kameramız 120 ülkede çalışıyor” dedi.
Ömer Orkun Düztaş, TOGG ile irtibatlarının bu yılın başında başladığını da belirterek, şunları anlattı:
“Gürcan Karakaş’la bir araya geldik. Kendisi ve ekibi ile yoğun görüşmeler sonrasında uluslararası rakiplerimizden teknik eksikliğimizin olmadığını ve projenin kamera sistemleriyle ilgili bizimle çalışabileceklerini belirttiler. Projenin daha da içine girdikçe TOGG’un sadece bir araç üretme değil, Türkiye’de bir ekosistem oluşturma projesi olduğunu gördük. Sayın bakanımız Mustafa Varank’ın temel atma töreninde belirttiği gibi daha önceden hiçbir ana üretici ile çalışmamış birçok startup bu ekosistem sayesinde otomotiv alanına odaklanacak. Geliştirdikleri ürünlerle uluslararası pazarda da kendilerine yer bulabilecekler.”
TOGG önemli platform
Otomotiv teknolojileri ve otonom sistemlerin odak noktalarından biri olduğunu kaydeden Ömer Orkun Düztaş, “Otomotiv kameraları ürün gamımızı geri görüş ve çevresel görüş kamera sistemleri ile oluşturmaya başladık. Bu sistemleri ayna kameraları, sürücü yorgunluk algılama, ileri seviye sürüş destek sistemleri gibi yüksek teknoloji içerikli ürünler takip edecek. Amacımız sadece kamera donanımı geliştirmek değil, geliştirdiğimiz bu donanımları yazılımlarımızla entegre hale getirerek otonom sürüş konusunda komple çözüm sunabilmek” açıklamasını yaptı.
Türkiye’de otonom ve elektrikli araç teknolojileri ile ilgili en büyük engelin bir uygulama platformunun bulunmaması olduğunu da dile getiren Düztaş, “TOGG projesini de bu sorunun üstesinden gelmek için büyük bir adım olarak görüyoruz. TOGG projesi bizler için birikimlerimizi ürüne dönüştürebileceğimiz, dünya ile çözüm yarışına girebileceğimiz bir uygulama platformu oldu” değerlendirmesini yaptı.
